Pesten. Het woord alleen al geeft menig mens de rillingen. Op school hebben we het allemaal wel eens zien gebeuren en sommigen van ons hebben het zelf meegemaakt (of zijn er nog altijd het slachtoffer van). Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 1 op de 6 jongeren in Nederland en België gepest wordt. En ook al is het onderwerp over de jaren steeds beter bespreekbaar geworden, er is altijd ruimte voor fikse verbetering. Vooral nu de lockdown het real life pesten heeft verschoven naar de digitale achtergrond, het zicht op de pesterijen verdwenen is en het aantal meldingen bij hulporganisaties zoals De Kindertelefoon in amper een jaar tijd met meer dan 11% zijn gestegen.
Afgelopen vrijdag ging daarom opnieuw de Week tegen Pesten van start — een jaarlijkse campagne van het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen pesten, Ketnet en Awel die het bewustzijn rond het thema vergroot en mensen erop wijst dat pesten niet oké is. Pesten is namelijk niet alleen op het moment zelf uiterst vervelend, maar kan ook op lange termijn grote gevolgen met zich meebrengen. Volgens pestexpert Gie Deboutte lopen zowel de gepeste als de pester “een groter risico op een leven met hindernissen en gezondheidsproblemen”. Maar pesten kan ook leiden tot een verstoring van de nachtrust, een verandering in het eetpatroon, concentratieproblemen, en uiteindelijk zelfs gedragsproblemen, agressiviteit en depressies legt Deboutte uit in een interview aan VRT.
Al met al kan pesten dus de naarste gevolgen hebben. Daarom verzamelden wij alvast wat tips voor iedereen die er het slachtoffer van is.
Lessen om de pester de baas te worden
Les nummer 1 en bovendien ook de belangrijkste les uit dit lijstje: pesten is niet jouw schuld. Zoals jongerenpsycholoog Telidje Klaï het verwoordt, wil de pestkop simpelweg zijn macht binnen de groep versterken. Hij/zij kiest een slachtoffer uit, het slachtoffer wordt vervolgens de “prooi” en zodoende hoopt de pester zijn positie te verbeteren. Meestal is het pestgedrag dat daaruit ontstaat een projectie van de onzekerheid van de pester zelf. Het ligt dus aan het gedrag van de pester en niet aan jou.
Denk goed na waarin je je energie investeert. Oké er is iemand die jou pest, maar zoals hierboven staat omschreven ligt dat niet aan jou - hoe hard de pester jou ook het gevoel wil geven dat het wel zo is. Onthoud dat er mensen zijn die jou wel graag zien en steek je energie in hen.
Praat erover en aanvaard hulp. Hoe heldhaftig het ook klinkt, het helemaal alleen oplossen is geen eenvoudig klusje. Zoek mensen die jou willen helpen, probeer er thuis over te praten en als er mensen zijn die zelf hun hulp aan jou aanbieden: aanvaard de hulp! Gepest worden is niets om je voor te schamen. Hoe meer mensen er achter jou staan, hoe sterker je staat. Maar geef het ook aan als je alleen een luisterend oor nodig hebt en spreek bijvoorbeeld af dat de ander niks doet zonder dat jij ervan op de hoogte bent. Geef je grenzen ook in deze situatie duidelijk aan.
Zoek een vertrouwenspersoon. Binnen je eigen omgeving vind en ontvang je niet altijd de hulp die je nodig hebt. In dat geval kan je op school of op je werk informeren of er een vertrouwenspersoon aanwezig is. Dat klinkt misschien als een grote stap, maar jou helpen is precies waarvoor zij in het leven zijn geroepen. Neem anders ook eens een kijkje op deze pagina of deze, voor extra info over bij wie je terecht kan.
Vermijd kopieergedrag. Word je gepest? Ben je het helemaal beu en ben je in je hoofd wraakplannetjes aan het bedenken om de pester terug te pakken? Probeer die gedachten aan de kant te schuiven. Door het gedrag van de pester te kopiëren zak je eigenlijk net zo laag als de pester en dat is precies hetgeen je wil voorkomen.
Kom voor jezelf op! Zelf gaan pesten is een slecht idee, maar dat betekent niet dat je moet zwijgen. Benoem de acties van de pester die jij niet fijn vindt en vertel het hen op een geschikt moment of aan iemand die jou daarmee kan helpen (ouder, docent, vertrouwenspersoon, collega, vriend etc.).
Zoek een uitlaatklep. Pesten is verschrikkelijk, al helemaal wanneer het iets chronisch is. Het veroorzaakt heel wat woede en frustratie in je hoofd, maar in plaats van alles op een en dezelfde hoop te gooien is het belangrijk om die gedachten van je af te schuiven en ze een plek te geven. Ga sporten, schrijf ze op of deel ze met mensen waarmee je erover kan praten. Het lucht op! Let maar op ;)
Dat jijzelf niet de oorzaak bent van het gepest is soms moeilijk te bevatten. Het gebeurt ook vaak dat mensen denken dat ze gepest worden omdat ze het ergens aan te wijten hebben, dat ze niet goed genoeg zijn of er niet bij horen. Het zijn gedachten die makkelijk je hoofd binnenkruipen, maar die daar eigenlijk helemaal geen plaats verdienen! Al gehoord van positieve affirmaties? Hiermee doorbreek je de negatieve gedachtestroom en zet je je energie om in iets positief!
In Nederland vindt de Week tegen Pesten dit jaar plaats op 27 september t/m 1 oktober en wordt georganiseerd door de Stichting School & Veiligheid.
Volg jij Mentaal Kabaal al op Facebook en Instagram?