Bert Poffé is rewildingcoach. Samen met zijn vrouw Kiki geven ze workshops aan mensen die, net zoals zij, terug dichter bij de natuur willen leven. Bij een interview over rewilding denk ik meteen aan een diep gesprek onder een verreikende sterrenhemel, met de rook van het kampvuur in ons ogen. Helaas zorgde het coronavirus voor een iets minder “wilde” skypevariant, maar dankzij Bert kwam ik toch alles te weten over zijn unieke manier van leven.
Wat is rewilding?
Bij rewilding staat de reconnectie met de natuur centraal. Het voedingsaspect, het bewegingsaspect, maar vooral de mindset is belangrijk. Dat betekent niet dat ik ostentatief mijn rug keer naar de moderne maatschappij en tegen iedereen zeg “doe maar uw tijgervelleke aan en ga in een grot wonen”. Wat ik wel doe is mij laten inspireren door natuurvolkeren, jager-verzamelaars en nomaden, en bekijken hoe ik hun levensstijl kan implementeren in onze manier van leven in België. In deze betonnen wereld is dat echt wel een uitdaging, die connectie met de natuur vinden.
Op een bepaald moment moesten Kiki en ik beslissen: of we verhuizen naar Alaska, of we gaan de uitdaging aan en doen het hier in België. Dat is gelukt, met vallen en opstaan. Ook wij hebben onze struggles gehad en hebben die nog steeds. Het is hier veel moeilijker om op een natuurlijke manier te leven dan op een aantal andere plaatsen in de wereld. Dat is misschien wel een van de grootste uitdagingen.
Pas je rewilding dan toe in je dagelijkse leven?
Mijn doelstelling is om zo veel mogelijk planten en kruiden uit de natuur te eten, aangevuld met vlees en vis die ik zelf heb gevangen of via bevriende jagers op de kop heb weten te tikken. Procentueel is dat nog belachelijk laag en ik besef dat ik dat ook nooit op 100% ga krijgen, maar het is de manier van denken die belangrijk is. Als jager of visser weet ik hoeveel moeite het kost om een maaltijd bij elkaar te krijgen. Daarom ga ik ook op een andere manier om met de maaltijd die ik in mijn winkelkar leg als ik naar de supermarkt ga. Ik heb veel meer respect voor voeding en dat bewustzijn is cruciaal. Weten wat je eet, dankbaar zijn, en als het kan lokaal en seizoensgebonden eten.
Dus het ecologisch aspect is ook van belang?
Vroeger werkte ik voor een organisatie die met duurzame ontwikkeling bezig is. Ik heb daar met veel plezier en passie voor gewerkt. Ecologie en duurzaamheid liggen mij nauw aan het hart, maar beweren dat ik de planeet ga “redden”, nee, dat niet. Ik zie het veel kleinschaliger. Als ik een paar mensen kan inspireren en iedereen probeert op zijn manier andere personen te inspireren, dan komen we al aan een grote groep. Voor mezelf ben ik ervan overtuigd dat rewilding de goede manier is, maar ik schreeuw niet van de daken dat het de enige juiste weg is die er is om te volgen.
"Reconnecteren met de natuur is geen gouden toverformule, maar kan wel bijdragen tot minder Westerse welvaartsziektes, zoals burn-out, bore-out, stress en diabetes."
Waarom is zo een connectie met de natuur nodig?
Zonder doemdenkend te zijn, is het toch wel een feit dat we als maatschappij niet zo goed bezig zijn. Reconnecteren met de natuur is geen gouden toverformule, maar kan wel bijdragen tot minder Westerse welvaartsziektes, zoals burn-out, bore-out, stress en diabetes. Ik denk dat dat iets is waar we allemaal voor een stuk problemen mee hebben.
Ik moet ook facturen betalen, durf ook wel eens te veel op sociale media zitten en vroeger heb ik ook een bureaujob gehad, dus de Westerse ratrace die we lopen is mij absoluut niet vreemd. Er zijn anderen die nog veel dichter bij de natuur leven dan ik. Mensen die volledig op jacht en visvangst ergens ver in de bergen leven, maar zij zijn waarschijnlijk minder goede rewildingcoaches, omdat ze de andere kant niet kennen. Ik ken er alles van, want ik heb er lang tussen gelopen en woon er nog steeds tussen. Dat zorgt ervoor dat ik veel begrip en voeling heb met mensen die vandaag zo opgejaagd leven.
Kunnen mensen met mentale problemen bij jullie aankloppen voor hulp?
Kiki en ik doen inderdaad aan one-on-one coaching, maar ook bedrijven kunnen bij ons terecht voor teambuildings. Rewilding is een mindset en wij proberen die manier van denken bij te brengen. Ik denk dat iedereen wel eens problemen heeft met mentale gezondheid. Dat is een ongoing process.
Je zegt dat je je laat inspireren door natuurvolkeren. Van waar komt die interesse?
Als kind was ik enorm gefascineerd door indianen en de First Nations. Dat ging veel verder dan gewoon cowboy en indiaantje spelen of een pluim in mijn haar steken. Ik was er bijna antropologisch mee bezig. Dat betekent dat ik de kaart van Noord-Amerika uit het hoofd leerde en wist welke stam in welk gebied lag, wat ze aten en hoe ze leefden. Ik bestudeerde dat allemaal tot in de details, met boeken die eigenlijk veel te intellectueel waren voor mijn leeftijd. Die fascinatie is altijd enorm gebleven. Als ik klein was, gingen wij vaak naar de Belgische Ardennen op vakantie, maar in mijn kinderlijke fantasie was ik eigenlijk in de Rocky Mountains.
Hoe ben je dan in die rewildinglifestyle gerold?
Na mijn studies communicatie ben ik nog een jaar in Madrid gaan studeren, omdat ik daar een vakantielief had, zijnde Kiki. Weinig mensen weten dat er op 60 kilometer van Madrid, een wereldstad met al zijn toeters en bellen, prachtige bergen liggen die tot 2500 meter hoog gaan. Kiki was toen nog een echte stadsmus en was daar nog nooit geweest. Samen zijn we dan die Spaanse bergen gaan ontdekken. Daarna zijn we naar België verhuisd en ben ik als steward voor Sabena beginnen werken.
"Ik leefde niet in het nu. Vroeger was ik alleen maar blij als ik een wolf of een eland in de natuur zag, maar vandaag ben ik ook blij als ik een eekhoorn in het stadspark zie lopen. Ik apprecieer de kleine dingen meer."
Sabena heeft een belangrijke rol gespeeld in het rewildingverhaal om twee redenen. Eerst en vooral leerde ik er de bekende poolreiziger Dixie Dansercoer kennen. Hij was ook steward bij Sabena en vertelde mij over zijn expedities en avonturen. Door hem ben ik nog uitdagendere avonturen beginnen opzoeken. Het tweede belangrijke element is dat Sabena een lijnvlucht opende tussen Brussel en Montréal. Mijn droom werd werkelijkheid, want ik kon dikwijls en vrij goedkoop naar Canada en de First Nations vliegen. De eerste keer dat ik daar aankwam voelde als thuiskomen. Ik was er al jaren mee bezig geweest en het werd eindelijk werkelijkheid.
Hoe verliep dat contact met de First Nations?
Dat was nog voor het internettijdperk, maar door een aantal toevalligheden ging dat vrij gemakkelijk. Ik had de juiste keuze gemaakt door contact op te zoeken met mensen die in de First Nations een goede reputatie hebben of belangrijk zijn. Het was een soort van LinkedIn avant la lettre. Als je bij Jean -hij heette letterlijk Jean- was geweest, dan kon je daarna makkelijk bij een andere familie binnenkomen.
Er is jammer genoeg heel veel verloren gegaan en veel mensen bij de First Nations hebben die traditionele levenswijze links laten liggen. Toch zijn er anderen die zo'n levenswijze een plaats willen geven in de huidige maatschappij en daar probeer ik op te focussen. Ik wil laten zien dat we van hen kunnen leren.
Mogen we rewilding een spirituele bezigheid noemen?
Ik ben niet met religie bezig. Ik lees er wel eens over, maar ik heb mij nooit op dat pad begeven waarbij ik religies van bepaalde volkeren ga na-apen. Ik heb er respect voor en kan ze plaatsen, maar verder dan dat ga ik niet. Veel mensen vinden rewilding spiritueel en geven mij graag een spiritueel etiket. Zelf zie ik dat niet zo. Ik ben eigenlijk vooral praktisch ingesteld en heel hands-on. Als we bijvoorbeeld bronwater gaan halen in plaats van water uit de supermarkt, dan noemen mensen dat spiritueel. Als we daarbij stilstaan, is dat inderdaad iets spiritueels, maar op het moment zelf denken we helemaal niet zo -ik gebruik het foute woord- zweverig. We willen gewoon water om te drinken en dat is puur praktisch.
Rewilding is duidelijk iets uit je persoonlijke leven, maar hoe ben je dan coach geworden?
Ik wilde andere mensen inspireren om te reconnecteren met de natuur. Een beetje zoals een schilder zijn schilderij toont, deelden wij graag onze belevenissen. We wilden mensen laten zien hoe een First Nation community er vandaag de dag uitziet. Mensen stellen zich daar van alles bij voor, maar vaak heeft dat niks met de werkelijkheid te maken. Kiki en ik deden verschillende expedities en veel mensen vonden dat super, maar lieten ons weten dat ze het jammer vonden dat ze niks van ons konden kopen. Wij snapten dat eerst niet, want wat wilden ze in godsnaam van ons kopen? Kiki en ik zijn dan allerlei opleidingen gaan volgen: lifecoach, personal trainer, bushcraft- en survivalinstructeur, en herborist.
“Less is more. Je hoeft geen twee wagens en drie carrières te hebben.”
Toen ik nog geen coach was, zat ik zo diep in dat wereldje van avonturen, dat ik eigenlijk ook met een soort van ratrace bezig was. Ik snakte altijd naar een volgend avontuur en zag mijn tijd in België meer als een opgelegde pauze. Nog voor de ene expeditie rond was, zat ik al met mijn hoofd bij het volgende project. Ik leefde niet in het nu. Vroeger was ik alleen maar blij als ik een wolf of een eland in de natuur zag, maar vandaag ben ik ook blij als ik een eekhoorn in het stadspark zie lopen. Ik apprecieer de kleine dingen meer.
Is rewilding enkel iets voor mensen met veel privileges? Een hoog inkomen bijvoorbeeld?
Heel dikwijls zie je dat mensen die financieel heel goed zitten toch niet gelukkig zijn. Dat komt volgens mij voor een stuk door hun gebrek aan connectie met de natuur. Je hebt inderdaad ook mensen die het met veel minder moeten stellen en voor hen is het niet vanzelfsprekend om met zulke zaken bezig te zijn. Anderzijds draait het bij rewilding echt om less is more. Je hoeft geen twee wagens en drie carrières te hebben. Daarom ben ik ervan overtuigd dat rewilding niet alleen voor mensen met veel centen is.
Het is ook niet zo dat wij gearriveerde vijftigers zijn die zich nu een beetje met hun hobby amuseren. Wij moeten ook facturen betalen. Zeker nu dat alles voor maanden platligt, is ons inkomen herleid tot nul. Rewilding is nu ook mijn houvast. Moest ik een hobby hebben waarbij ik heel dure spullen zou nodig hebben, dan zou de coronacrisis mij nog zwaarder vallen.
Tip van Mentaal Kabaal:
Neem eens een kijkje op Rewilding Drum, de site van Kiki en Bert. Daarop kom je meer te weten over deze bijzondere levenswijze en kan je je via mail inschrijven voor 'Start to Rewild', een 30-dagen challenge om dichter bij de natuur te komen. De opdrachten zijn bijna allemaal coronaproof te doen.