Boeken… voor sommigen is het al geleden sinds het vak Nederlands en de bijkomende boekbesprekingen (of was Sparknotes toen ook al je redding?), bij anderen ligt er altijd een exemplaar opengeslagen naast hun bed. Of je nu fervente boekenverslinder bent of je je schoolcarrière doorkwam dankzij online samenvattingen, neem even de tijd om onze drie boekentips te lezen. Want fictie werkt therapeutisch, dat bewezen we al in deze blogpost. Leg je blauwkleurig flitsend scherm eens aan de kant en geniet van de traagheid van de gedrukte letter.
Deze drie pareltjes laten elk op hun manier mentaal kabaal aan bod komen en dat moet ook met een trigger warning komen, want ja, het wordt soms heftig. Onder iedere titel zette ik een specifieke waarschuwing, dus sla het boek maar over als je denkt dat zo’n onderwerp je eerder dieper sleurt dan naar boven duwt. Alvast een welgemeende sorry: mijn boekenkeuzes zijn niet meteen de vrolijkste, hoewel er vaak ook humor aan te pas komt. Toch haal ik er persoonlijk veel uit (heeft iets met spiegelneuronen te maken, ga dan toch die vorige blogpost lezen!) en hopelijk jullie ook.
1. The Bell Jar van Sylvia Plath
TW: zelfdoding, morbide gedachten, kan expliciet zijn
Hoe kan het ook anders, op nummer 1 zet ik De glazen stolp van Sylvia Plath. Voor zij die deze Amerikaanse schrijfster niet kennen, zet ik even wat info op een rijtje. Plath is vooral bekend om haar poëzie, maar schreef ook een roman, namelijk De glazen stolp, die semi-autobiografisch is. Ze was getrouwd met de bekende schrijver Ted Hughes en had een bipolaire stoornis. In 1963 stapte ze uit het leven, een maand na de publicatie van haar boek. Iets wat mij toch wat kriebels gaf toen ik het verhaal aan het lezen was.
Hoewel de eerste helft van De glazen stolp het vrij betekenisloze leven van hoofdpersonage Esther Greenwood lijkt te beschrijven, merk je als lezer hier en daar dat de jonge vrouw soms boven zichzelf zweeft, getroffen door een gevoel van doelloosheid. Plath beschrijft griezelig accuraat hoe haar hoofdpersonage met depressieve gevoelens kampt. Een mislukte elektroshocktherapie er bovenop en een ijskoude moederfiguur helpen Esther ook niet voorruit. Kan ze uiteindelijk de glazen stolp, die haar van de buitenwereld afsluit, openbreken?
“I would be sitting under the same glass bell jar, stewing in my own sour air"
2. Grief is the thing with feathers van Max Porter
TW: rouw
We blijven nog even bij Sylvia Plath, of nog preciezer, haar ex-man Ted Hughes. Hoewel de poëet een polemiek figuur kan genoemd worden - waarom heeft hij Plaths dagboeken van hun laatste drie jaar samen vernietigd? - het hoofdpersonage van deze roman is een enthousiaste fan van Hughes poëzie. Hij schreef een hele bundel duistere gedichten over Crow, de Kraai. In Verdriet is het ding met veren klopt Kraai aan bij een vader en zijn twee zonen, op het moment dat de moeder van het gezin net onverwachts is gestorven. Het zwartgepluimde dier helpt de familie met het rouwproces en zegt “I won’t leave until you don’t need me anymore”. Het boek staat al even op mijn leeslijstje en na mijn interview met Delphine over haar rouwproces, en vooral dan hoe er geen handleiding bestaat voor deze ervaring, wil ik Porters boek nog sneller gaan ontdekken. Hoe zou Kraai de rouwende familie proberen samen lijmen? Laat gerust weten als je het boek al hebt gelezen en wat je er van vindt!
“Moving on, as a concept, is for stupid people, because any sensible person knows grief is a long-term project.”
3. De waan van Cotard van David Nolens
TW: psychose, heel depressieve gevoelens
Het syndroom van Cotard, ook wel de waan van Cotard genoemd, verwijst naar een toestand waarin je er van overtuigd bent dood te zijn. Deze psychische conditie gaat vaak samen met depressieve gevoelens en depersonalisatie. Jean, een van de personages van het boek, bevindt zich precies in deze waanachtige staat. De trigger voor zijn psychose lijkt een banale actie: zijn vrouw Anna post een foto van hem op Facebook, die meteen viraal gaat. Stilaan wordt duidelijk dat Jean niet kan leven met de “kaping” van zijn identiteit op sociale media, en hij voelt zich loskomen van zichzelf. In De waan van Cotard kom je als lezer precies te weten hoe zo’n depersonalisatie kan voelen. Pas op voor verwarring, want Jean spreekt soms zelfs in de hij-vorm over zichzelf (over dissociatie gesproken).
Maar we krijgen ook de standpunten van zijn omgeving mee en dat laat zien dat het ook voor hen een strijd is. Nolens, de schrijver van het boek, werkt zelf als nachtwacht in een centrum dat zich bezighoudt met verslavingsproblematiek, en die ervaringen heeft hij duidelijk verwerkt in personage Jack, een hulpverlener en ook vriend van Jean. Voor wie houdt van droomachtige omschrijvingen en een bijzondere vertelstijl is De waan van Cotard een goede keuze. Zet wel even door bij de eerste pagina’s, waar de verhaallijn niet meteen duidelijk is. Let trouwens ook op de mooie kaft, met een tekening van een van mijn favoriete kunstenaars Rinus Van de Velde.
“Soms is bewustwording een kwestie van minuten. Sommigen beleven in alle stilte hun eigenste persoonlijke aardbeving waarna alles anders is. Zo ook verging het Jean...”
